Black Ball

Black Ball เป็นเกมพูลที่ใช้ลูกเป้า 15 ลูกและลูกคิวบอล ลูกเป้าจะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ๆ ละ 7 ลูกและลูกดำอีก 1 ลูก ผู้เล่นหรือทีมที่ตบลูกในกลุ่มของตนเองหมดก่อน แล้วตบลูกดำลงจะเป็นผู้ชนะ และไม่ต้องมีการขานหลุมก่อนแทง

1. คำจำกัดความ (Definitions)

   นอกจากคำจำกัดความที่ระบุไว้ในคำจำกัดความ (Definitions Used in the Rules) ยังมีคำจำกัดความเพิ่มเติมสำหรับเกม Black Ball อีกดังนี้

   ลูกฟรี (Free Shot)

   หลังจากผู้เล่นทำฟาล์ว ผู้เล่นคนต่อไปจะได้เล่นลูกฟรี (Free Shot) ในการเล่นลูกฟรี กฏในการทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงผิดลูก (Wrong Ball First) จะได้รับการยกเลิก และผู้เล่นสามารถเล่นลูกจากตำแหน่งที่ลูกไปหยุดอยู่ หรือเล่นลูกในมือหลังเส้นเมือง

   พื้นที่ในเมือง (Baulk)

   พื้นที่ในเมือง คือ พื้นที่สี่เหลี่ยมผืนผ้าหลังเส้นเมืองทางด้านชิ่งล่าง เส้นเมืองจะเป็นเส้นที่ขนานกับชิ่งล่าง และมีเนื้อที่เท่ากับ 1 ใน 5 ของพื้นที่บนโต๊ะ ซึ่งในกฏทั่วไปนี้อาจจะเรียกโดยใช้คำว่า ลูกในเมือง (in baulk) แทนคำว่า หลังเส้นเมือง (behind the head string)

   การวางสนุ้ก (Snookered)

   ลูกเป้าจะถูกวางสนุ้ก เมื่อลูกคิวบอลไม่สามารถวิ่งในแนวตรงเข้าไปกระทบส่วนใดส่วนหนึ่งของลูกเป้าได้ ผู้ตัดสินจะต้องขานว่าเป็นลูกสนุ้กก่อน จึงจะถือว่าเป็นลูกสนุ้กได้

   ลูกในเที่ยวแทง (Ball On)

   ลูกเป้าจะกลายเป็นลูกในเที่ยวแทง (On) เมื่อลูกนั้นเป็นลูกที่ผู้เล่นต้องการจะเล่น

2. อุปกรณ์ (Equipment)

   ลูกเป้าทั้ง 15 ลูกถูกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ซึ่งจะใช้ 2 ลูกสีเกลี้ยง (solid colors) หรืออาจจะเป็นลูกเกลี้ยง (Solid) และลูกลาย (Stripes) ที่มีหมายเลขตามรูปแบบกติก็ได้ (ลูกสีเกลี้ยงหมายเลข 1 - 7 และลูกลาย 9 - 15) นอกจากนั้น ก็ยังมีลูกสีดำ หรืออเป็นลูกดำหมายเลข 8 อีก 1 ลูก ตำแหน่ง Foot Spot และเส้นเมืองควรมีการกำหนดให้ชัดเจน

3. การเสี่ยงทายเพื่อหาลำดับในการเล่น(DeDetermining First Break)

   ผู้เล่นที่ชนะการเสี่ยงทายในการขึ้นชิ่งจะเป็นผู้เลือกว่าใครจะเป็นผู้แทงไม้เปิดก่อนตามกฎและกติกาทั่วไป (General Rules) ของการขึ้นชิ่งเพื่อจัดลำดับผู้เล่น (Lagging to Determine Order of Play) มาตรฐานของการเล่นทั่วไปคือ การเล่นแบบผลัดกันแทงเปิด

4. การตั้งลูกในการเปิดเกม (Black Ball Rack)

   การตั้งลูกเพื่อเปิดเกม ให้ตั้งตามรูปด้านล่างนี้

   

5. การแทงไม้เปิด (Break Shot)

   การแทงเปิด จะต้องมีข้อกำหนดดังต่อไปนี้

   1. ผู้เปิดเล่นลูกคิวบอลจากในมือในพื้นที่ในเมือง (in Baulk)
   2. จะต้องมีลูกเป้าลงหลุมในไม้เปิดอย่างน้อย 1 ลูก หรือต้องมีลูกในกลุ่มวิ่งข้ามเส้นกลางโต๊ะ (Center String) อย่างน้อย 2 ลูก จึงจะไม่เป็นการฟาล์ว
   3. หากลูกดำถูกแทงลงหลุมไปในไม้เปิด ให้นำลูกทั้งหมดกลับมาตั้ง และให้ผู้แทงเปิดคนเดิมแทงเปิดอีกครั้ง และยกเลิกกฏและกติกา การทำฟาล์ว (Fouls) ของการเปลี่ยนลูกคิวบอล หรือแทงลูกคิวบอลตกจากโต๊ะ (Cue Ball Scratch or off the Table) และ การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงลูกเป้าตกจากโต๊ะ (Ball Driven off the Table)

6. สภาพโต๊ะเปิด / การเลือกกลุ่มของลูกเป้า (Open Table / Choosing Groups)

   สภาพของโต๊ะยังคงอยู่ในสภาพเปิดจนกว่าจะมีผู้เล่นคนใดคนหนึ่งเลือกกลุ่มของลูกที่จะแทงแล้ว หลังการแทงไม้เปิด สภาพของโต๊ะจะยังเปิดจนกว่าจะมีผู้เล่นตบลูกเป้าของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งลงหลุมไปอย่างไม่ผิดกติกา โดยไม่ได้มาจากไม้ที่แทงเปิด หรือไม้ที่แทงฟรี (Free shot) เมื่อผู้เล่นตบลูกลงแล้ว ถือเป็นการเลือกกลุ่มของลูกเป้าให้กับตนเอง และคู่แข่งขันจะได้อีกกลุ่มหนึ่งไปโดยปริยาย

7. การเข้าเบรค (Continuing Play)

   ผู้เล่นสามารถแทงเข้าเบรคต่อไปได้เรื่อยๆ จนกว่าลูกจะหมดโต๊ะ หรือจนกว่าจะแทงลูกเป้าไม่ลง ถ้าผู้เล่นตบพลาดโดยไม่มีการทำฟาล์วแล้วผู้เล่นคนต่อไปจะต้องเล่นจากตำแหน่งที่ลูกวิ่งไปหยุดอยู่

8. ลูกในมือในเมือง (Cue Ball in Hand in Baulk)

   เมื่อผู้เล่นได้เล่นลูกจากในมือ เขาสามารถนำลูกคิวบอลไปเล่นจากพื้นที่ตำแหน่งใดก็ได้ในเมือง ผู้เล่นสามารถขยับจุดที่ตั้งด้วยมือได้จนกว่าจะออกคิวไปลูกคิวบอลไม่จำเป็นต้องวิ่งออกนอกเมืองก่อนจะกระทบลูกเป้า

9. ลูกติด (Touching Balls)

   ถ้าลูกคิวบอลติดกับลูกเป้า ผู้เล่นต้องไม่แทงลูกคิวบอลไปในทิศทางเดียวกับที่ลูกเป้าติดอยู่ ผู้เล่นสามารถแทงลูกต่อไปได้เลย โดยถือว่าได้แทงถูกลูกเป้าเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

10. การแก้สนุ้ก (Playing from a Snooker)

    เมื่อผู้เล่นถูกวางสนุ้ก การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงลูกไม่ถึงชิ่ง (No Rail after Contact) เป็นอันยกเลิกไป

11. การนำลูกกลับมาตั้ง (Spotting Balls)

    ลูกเป้าที่กระเด็นตกจากโต๊ะ จะต้องนำกลับมาตั้งใหม่บนเส้น Long String หากมีลูกที่ต้องนำกลับมาตั้งมากกว่า 1 ลูก จะนำลูกมาตั้งตามลำดับดังนี้

    1. ลูกดำ
    2. ลูกจากกลุ่มของผู้เล่นคนต่อไป หรือลูกจากกลุ่มแดง น้ำเงิน หรือลูกเกลี้ยง ถ้าโต๊ะยังอยู่ในสภาพเปิด
    3. ลูกอื่นๆ

12. การเล่นในจุดอับ (Stalemate)

    ในกรณีจุดอับโดยไม่มีผู้เล่นยอมเสี่ยงและทำให้เกมยืดเยื้อขึ้น ผู้ตัดสินจะตั้งลูกใหม่แล้วให้ผู้ที่เปิดในเกมนั้นเปิดเกมใหม่อีกครั้ง กรณีนี้รวมไปถึงกรณีที่ตำแหน่งลูกบนโต๊ะอยู่ในตำแหน่งที่เป็นจุดอับไม่สามารถแทงออกไปโดยไม่ผิดกติกาได้จริง ๆ

13. การทำฟาล์ว (Standard Fouls)

    หากมีผู้เล่นทำฟาล์วเที่ยวแทงจะสิ้นสุดลง ผู้เล่นคนต่อไปได้ขึ้นมาแทง และจะได้เล่นลูกฟรีในไม้แรกของเที่ยวแทงนั้น

    ส่วนการทำฟาล์วของ Black Ball โดยทั่วไป มีดังนี้

    1. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการเปลี่ยนลูกคิวบอล หรือแทงลูกคิวบอลตกจากโต๊ะ (Cue Ball Scratch or off the Table)
    2. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงผิดลูก (Wrong Ball First) ผู้เล่นจะต้องแทงให้โดนลูกในกลุ่มของตนเองก่อนเสมอ ยกเว้นในขณะที่โต๊ะยังอยู่ในสภาพเปิดตามกฎสภาพโต๊ะเปิด / การเลือกกลุ่มลูกเป้า (SecoOpen Table / Choosing Groups)
    3. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงลูกไม่ถึงชิ่ง (No Rail after Contact)
    4. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงโดยเท้าทั้งสองไม่สัมผัสพื้น (No Foot on Floor)
    5. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงลูกเป้าตกจากโต๊ะ (Ball Driven off the Table)
    6. การทำฟาล์ว (Fouls) ของลูกติด (Touched Ball)
    7. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงโดนลูกคิวบอลสองครั้ง (Double Hit/Frozen Balls)
    8. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงไม้ยาว (Push Shot)
    9. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงในขณะที่ลูกยังไม่หยุดนิ่ง (Balls Still Moving)
    10. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการวางลูกคิวบอลผิดตำแหน่ง (Bad Cue Ball Placement)
    11. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการวางไม้คิวบนโต๊ะ (Cue Stick on the Table)
    12. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงผิดเที่ยวแทง (Playing out of Turn)
    13. การทำฟาล์ว (Fouls) ของการเล่นช้า (Slow Play)

    การทำฟาล์วต่อไปนี้ เป็นการทำฟาล์วของ Black Ball ที่เพิ่มเติมจากเกมอื่น

    1. การตบลูกในกลุ่มของคู่แข่งลงหลุม ถือเป็นการทำฟาล์ว ถ้าลูกในกลุ่มของตนไม่ลงหลุมไปด้วย
    2. สภาพโต๊ะยังไม่พร้อม หากผู้เล่นออกคิวไปในขณะที่ ผู้ตัดสินยังทำการตั้งลูกไม่แล้วเสร็จ ถือเป็นการทำฟาล์ว
    3. แทงลูกกระโดด (Jump Shot) การแทงลูกคิวบอลให้กระโดดข้ามลูกเป้าอื่นๆ ถือว่าเป็นการทำฟาล์ว (ถ้าลูกคิวบอลกระโดดขึ้นจากโต๊ะ และทำให้พลาดลูกเป้าที่จะต้องถูก แต่ลูกคิวบอลยังอยู่บนโต๊ะ แล้วถือว่าได้ลูกคิวบอลกระโดดข้ามลูกเป้านั้นไปแล้ว)

14. การทำฟาล์วที่ทำให้แพ้เกม (Loss of Rack Fouls)

    ผู้เล่นจะแพ้ในเกมทันที เมื่อ

    1. ตบลูกดำลงหลุมไปโดยไม่ถูกกติกา
    2. ตบลูกดำลงหลุมไป ในขณะที่ยังมีลูกในกลุ่มของตนเองเหลืออยู่บนโต๊ะ
    3. เจตนาที่จะแทงลูกอื่นก่อนลูกเป้าของตน ตามการทำฟาล์ว (Fouls) ของการแทงผิดลูก (Wrong Ball First)
    4. ไม่แสดงเจตนาให้เห็นว่าจะแทงให้โดนลูกในเที่ยวแทง การทำฟาล์ว (Fouls) ของการกระทำอันไม่เป็นสุภาพบุรุษ (Unsportsmanlike Conduct)จะถูกลงโทษโดยการปรับแพ้ในเกมนั้น หรืออาจจะถูกลงโทษด้วยวิธีอื่นตามความผิดที่ได้กระทำขึ้น

---

Refer to: